Wijze lessen
Je zou het soms bijna vergeten als je naar het diverse takenpakket van leraren kijkt, maar een goede les geven is core business van een leraar. Over wat een goede les dan is, kun je uren praten. Het boek ‘Wijze lessen: twaalf bouw-stenen voor effectieve didactiek’ biedt veel inspiratie. Het boek beschrijft twaalf didactische bouwstenen die je kunt gebruiken om jouw lessen (nog) meer te richten op langetermijn-leren. Jory Tolkamp, trainer bij Saxion, is groot van fan het boek.
“In de eerste jaren als docent op een basisschool merkte ik dat ik het lastig vond om mijn weg te vinden in alle vernieuwingen, inzichten en alle verschillende taken die erbij kwamen. Wanneer doe je het goed? Waar moet je aan vasthouden, en waar juist niet aan?”
Het boek ‘Wijze lessen: twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek’ kwam op haar pad. “De eerste pagina’s van het boek waren een feest van herkenning. Goede lessen geven die bijdragen aan langetermijnleren: daar gaat het om. Alle docenten kennen het goede gevoel wel als je ziet dat het kwartje valt bij leerlingen als ze echt iets nieuws hebben geleerd. Daarom was ik docent geworden!”
Werken vanuit de basis
“Het boek gaf mij focus en hielp mij keuzes te maken”, vertelt Jory. “Waar ga ik wel mee aan de slag, en waarmee (nog) niet? De bouwstenen zijn eigenlijk best wel open deuren, want het is zo de basis. Maar juist daarom vergeet je die wel eens.
Om die basis steeds steviger te maken is het belangrijk om keuzes te maken die echt bij jezelf passen. Het is belangrijk je hierbij te herinneren dat je al goed kunt lesgeven: jij bent de expert. Je hoeft niks te leren, je mag je verder ontwikkelen. Welke handvatten en tools spreken je aan, hoe pas je die dan toe en op welk moment? Vul je ‘toolbox’ met die nieuwe inzichten, vernieuwingen en onderzoeken die passen bij jou, en pak eruit wat je nodig hebt. Dat is de kunst van het lesgeven.”
“Psychologie is een wetenschap, onderwijs is een kunst, en wetenschappen genereren nooit direct uit zichzelf kunst.’ William James
Pas de theorie gelijk toe in de praktijk
“Ook nu ik zelf geen docent meer ben, gebruik ik het boek veel. Het is onderdeel van bijna alle trainingen die ik geef aan docenten. Ook de site Vernieuwenderwijs gebruik ik veel. Het boek biedt de didactische basis, dus meer het waarom. De site geeft vaak praktische uitwerkingen, dus meer het hoe.
Ook hier geldt: je hoef het allemaal niet gelijk van begin tot eind te lezen. Doe dat wat je het eerste aanspreekt. Lees eerst de inleiding en de inhoudsopgave eens. Pak dan de bouwsteen die je het meeste aanspreekt. Experimenteer daarmee, ga in gesprek met een collega of je team aan de hand van de poster met de 12 bouwstenen. Vraag je leerlingen en collega’s eens wat ze vinden van jou en jouw lessen; die feedback is zo waardevol!
Hier is trouwens wel moed voor nodig, want we zijn het nog niet zo gewend om ons kwetsbaar op te stellen. “Courage does not always roar” is een van mijn favoriete quotes. Want moedig zijn is ook stil zijn, luisteren, en voor jezelf besluiten; morgen ga ik het nog een keer proberen. Je hoeft jezelf en anderen niet steeds te wijzen wat er allemaal nog niet lukt. Heb vooral aandacht voor wat er wel lukt, voor de dingen die je wel met elkaar realiseert.”
Bij het afronden van het gesprek heeft ze nog een belangrijke tip. “Dit is misschien wel mijn belangrijkste tip: probeer inzichten gelijk toe te passen in de praktijk, doe er direct iets mee. Verwerk het in je les, stuur het door naar een collega, stel je vraag aan de auteur of lector van een interessant artikel dat je gelezen. Dat vinden de meeste mensen hartstikke leuk!”
Vragen?
Heb je vragen of wil je meer weten over effectieve didactiek of het boek ‘Wijze lessen’?
Gerelateerde artikelen
Vragen?
Heb je vragen of wil je meer weten over effectieve didactiek en/of het boek ‘Wijze lessen’?