Wereldcafé Etty Hillesum Lyceum

“Het was zo mooi om te zien en te voelen dat al die mensen die aanwezig waren bij het Wereldcafé eigenlijk allemaal hetzelfde willen voor onze leerlingen en school: inspirerend én toekomstbestendig havo-onderwijs. Én vooral dat zoveel deelnemers daar ook actief aan bij willen dragen! “Karin Top (docent Nederlands) en Matthijs Wigger (docent biologie en NLT), van locatie Het Vlier van het Etty Hillesum Lyceum, zijn beiden enthousiast over het Wereldcafé dat zij in het najaar van 2022 organiseerden. “Het was een mooie afsluiting van de eerste fase. En tegelijk een startschot voor de volgende fase, waarin we concreet aan de slag gaan met de uitkomsten.”

Beginnen bij de leerlingen

“De eerste fase begon in schooljaar 2021-2022, waarin het leerteam van scholengemeenschap Etty Hillesum Lyceum van start ging met twee enthousiaste collega’s van elke locatie. “Gelijk vanaf het begin was duidelijk dat we allemaal echt wat anders willen voor de havo. Een helder beeld krijgen van hoe dat er dan uit moet zien: daar zijn we in de eerste fase vooral mee bezig geweest. Zo zijn we in gesprek gegaan met leerlingen, om inzicht te krijgen in wat zij eigenlijk willen. De uitkomsten hebben we verwerkt in een enquête die bij alle locaties is uitgevoerd. Dit gaf, samen met de uitkomsten van het tevredenheidsonderzoek onder leerlingen, veel inzicht. Daarnaast zijn we bij elkaar op de locatie gaan kijken om die verschillende varianten onderwijs beter te leren kennen. Ook hebben we samen een aantal scholen bezocht die het echt anders doen, zoals Agora in Amsterdam en het Eligant Lyceum in Zutphen. Al deze uitkomsten waren input voor het Wereldcafé.”

Is het havo-onderwijs in Deventer nog wel van deze tijd?

Dit was de centrale vraag voor het Wereldcafé. Om daar antwoorden op te vinden, gingen de deelnemers in gesprek over een zes onderwerpen:
• Toetsing
• Havo-onderwijs van de toekomst
• Curriculum
• Meer keuze binnen het havo-onderwijs
• Leren door te doen
• Zelf tijd indelen

Matthijs: “Om breedgedragen antwoorden te krijgen, hadden we leerlingen en docenten, en ook ouders, oud-leerlingen, professionals uit het bedrijfsleven, collega’s van Saxion en directeuren van de verschillende locaties van Etty Hillesum Lyceum uitgenodigd. Omdat het een gemêleerde groep was, deden we eerst een introspelletje om het ijs een beetje te breken. Het kan bijvoorbeeld voor een leerling best spannend zijn om wat tegen een directeur te zeggen. Dat vond ik vooraf zelf best spannend, want daar houd ik zelf ook nooit zo van. Maar dit had wel echt een positief effect, want de sfeer was snel informeel en ontspannen. Ik had ook het idee dat ze daarna makkelijker contact met elkaar maakten en meningen open ventileerden.

Vervolgens ging men in twee rondes aan de slag met geeltjes & flip-overs om verdieping te geven aan de zes onderwerpen.De uitwisseling aan die tafels was enerzijds een bevestiging van wat we zelf ook al dachten, en anderzijds gaf die uitwisseling ook nieuwe inzichten: heel waardevol dus!”

Karin vult aan: “Ook was het mooi om te zien en te horen dat zoveel verschillende mensen unaniem enthousiast waren over de avond en ook betrokken willen blijven: we hadden binnen no time een groot vel papier vol met namen van mensen die aangehaakt willen blijven. We hebben de uitkomsten van de avond met de deelnemers gedeeld en we zijn van plan om nog eens zo’n sessie te houden.”

Hoe nu verder?

“Toen de euforie van die avond wat was verdwenen, kwam deze vraag natuurlijk op tafel”, vertelt Matthijs. “We schrijven eerst samen een samenvatting, dachten we. Maar we merkten gelijk al dat dat makkelijker gezegd is dan gedaan, want we hebben zo veel informatie! Wat halen we daar dan uit, hoe gebruiken we dat én hoe komen we tot overeenstemming? Want een goede samenvatting en goed advies schrijven voor hét onderwijs voor dé havo-leerling: beide zijn er eigenlijk niet in onze scholengemeenschap. Door de verschillende varianten onderwijs heeft elke locatie toch een eigen cultuur en dynamiek. Dat is heel rijk, én soms ook best lastig, omdat je andere thema’s belangrijk vindt en andere keuzes maakt.”

“We waren het er wel over eens dat we bij dat proces hulp konden gebruiken,” vervolgt Karin. “We hebben contact gehad met het progammamanagement van Havo van de Toekomst. En toen mochten we Evelien Karelse, coach van Saxion, verwelkomen in ons leerteam als procesbegeleider. Het werkt heel fijn iemand te hebben die niet in dezelfde dagelijkse praktijk werkt. Iemand die een frisse blik heeft, continue de juiste vragen stelt en sturing geeft aan de groep.
De afgelopen periode hebben we een samenvatting gemaakt van de uitkomsten van het Wereldcafé, deze hebben we ook gedeeld met de aanwezigen op die avond. Nu zijn we bezig met de volgende stap: het schrijven van het havo-onderwijsadvies dat wij eind dit schooljaar hopen te kunnen presenteren aan de directie voor toekomstbestendig havo-onderwijs in Deventer. Daarvoor zijn we van plan nog een tweede Wereldcafé te organiseren, om een eerste concept van het advies te toetsen en te verrijken.”

Matthijs: “Ook plannen we nog een gesprek met de directie, om hen mee te nemen in waar wij mee bezig zijn en te horen hoe zij naar dit proces en de eerste uitkomsten kijken. Maar ook de aansluiting bij andere bewegingen binnen de scholen en bij de visie van de schoolgemeenschap te bespreken. En om alvast vooruit te kijken naar de fase ná het advies: hoe gaan we daar dan mee verder? Hoe kunnen we dit locatie-overstijgend aanpakken; hoe brengen we dit verder de scholen in? Hoe betrekken we collega’s binnen de scholen en zorgen we voor voldoende draagkracht? Want we willen natuurlijk niet dat het advies in een la terechtkomt!”

Wanneer is het echt gelukt?

Op deze vraag antwoordt Karin is heel resoluut: “We willen geen pleisters plakken; we willen echt komen tot een wezenlijke verandering, tot wezenlijk beter onderwijs.” Matthijs vult aan: “Tot onderwijs dat echt beter past bij de leerlingen op de havo van onze verschillende scholen!”