Jouw rol als veranderaar
“Elke organisatie is als een sociaal systeem, doordrongen van ingeregelde patronen die zorgen voor structuur en helderheid. Verandering, hoezeer ook gewenst, creëert spanning op deze natuurlijke patronen. Juist in die spanning schuilt de kans voor sturing, groei en ontwikkeling. Als veranderaar is het jouw taak om deze kans te benutten en jezelf daarbij niet uit het oog te verliezen”. Maaike Arends ging hier uitgebreid op verder, tijdens de tweede visiedag ‘Leiding geven aan verandering’. Hieronder vind je de belangrijkste inzichten van haar sessie:
Veranderen begint bij zelfreflectie
Verandering is niet alleen een kwestie van inzicht in veranderprincipes, maar ook van zelfreflectie. Hoe ga jij om met de veranderdilemma’s? Wat is jouw rol in het bewaren van de natuurlijke balans binnen het sociale systeem?
Leiderschap tussen neuzen
Maaike’s benadrukte dat leiderschap plaatsvindt tussen neuzen, in de energie tussen mensen. Ieder contactmoment is een kans voor verandering. Het begint met het herkennen van patronen van zelfredzaamheid, zoals bevriezen, vechten en vluchten. Door deze onderstroom waar te nemen, kun je voorbij weerstand kijken en de dynamiek van mensen begrijpen.
Sociale basisbehoeften: de sleutel tot begrip
Belangrijk zijn de sociale basisbehoeften van erkenning, genegenheid en invloed. Begrijp deze behoeften bij jezelf en anderen. Onthoud dat je niet gelijk bent, maar wel gelijkwaardig. Het besef hiervan voorkomt misverstanden en bevordert effectieve besluitvorming.
Veranderen is bewegen op contactgrenzen
Bij veranderinterventies spelen sociale basisbehoeften op elke contactgrens. Van leiderschap en lidmaatschap tot team en omgeving, en tussen teamleden onderling. Organiseer tussenruimte, creëer helderheid en begrijp de dynamieken. Elke interactie is een kans op beweging. Samen koffiedrinken is daarbij eigenlijk de meest simpele én beste interventie.
Weerstand als hulpbron
Leer weerstand te zien als een hulpbron die richting geeft aan waar je moet kijken. ‘Notoire dwarsliggers’ brengen vaak belangrijke inzichten naar voren. Ga het gesprek aan, begrijp de angst achter weerstand, en doorbreek constructen zoals gedrag, betekenis en bewijs.
Veranderkundige vragen en dilemma’s
Drie essentiële vragen in elke verandering: waarom, wie en wat. Begrijp het belang van een aansprekend waarom, de rol van de veranderaar en de noodzaak van organisatiekundig ontwerp. Drie dilemma’s – deel-geheel, inhoud-betekenis, ratio-emotie – benadrukken de complexiteit van veranderen.
Leiderschap in verandering
Leiderschap in verandering vraagt om het vermogen om bij mensen aan te sluiten, hen te raken en van binnenuit te verbinden aan een veranderidee. Het vereist aandacht voor individuele betrokkenheid, inspirerend motiveren, intellectueel stimuleren en het uitoefenen van invloed.
Jouw rol als veranderaar is cruciaal. Durf de spanning van verandering te omarmen, wees bereid naar jezelf te kijken, en onthoud: elke ontmoeting is een kans voor beweging!